آشنایی با رشته زبان و ادبیات فارسی

بعضی‌ها می‌گویند باید فراموشش کرد یا حداقل کمتر به آن پرداخت زیرا در عصر ماشین و قرن بیست و یکم سخن گفتن از آن نشانه عقب‌ماندگی و دوری از واقعیت‌هاست!

معرفی اجمالی رشته زبان و ادبیات فارسی

می‌گویند وقتی به یاری آن حتی نمی‌توان یک سنجاق قفلی را ساخت چرا باید هم‌ و غم خویش را صرف آن کرد!؟ و خلاصه ادبیات مال دوران لب جوی و سایه درخت و آواز بلبل بوده است و حالا که این دوران سر آمده با ادبیات نیز باید خداحافظی کرد! این در حالی است که رشته زبان و ادبیات فارسی بهترین بستر برای ورود به شناخت فرهنگ، عرفان و حتی معارف دینی است. زیرا سرفصل‌ها و دروسی که در این رشته تدریس می‌شود هر کدام مسیری به دشت‌های وسیع معرفت هستند. مثلا معانی، بیان و آرایه‌های ادبی موجب ارضای حس زیباشناسی در حوزه ادبیات می‌شود و از دیگر سو صنایع شعری و فنون بلاغی مانند تلمیح، استعاره و مجاز کلیدی برای پی بردن به نکات باریک و اشارات معنایی متون ادبی است. امروزه‌ دامنه‌ ادبیات‌ فارسی‌ بسیار گسترده‌ است‌ به‌ گونه‌ای‌ که‌ پیش‌بینی‌ می‌شود بتوان‌ ده‌ گرایش‌ برای‌ آموزش‌ ادبیات‌ فارسی‌ تدوین‌ کرد؛ یعنی‌ دانشجو طی‌ دو سال‌ دروس‌ عمومی‌ ادبیات‌ را بخواند و در دو سال‌ بعد یکی‌ از گرایش‌های‌ علوم‌ بلاغی‌، ادبیات‌ داستانی‌ و گرایش‌های‌ دیگری‌ که‌ می‌توان‌ در این‌ رشته‌ پیش‌ بینی‌ کرد، مطالعه‌ کند. اما آنچه‌ امروزه در دانشگاه‌ها به‌ عنوان‌ رشته ادبیات‌ فارسی‌ تدریس‌ می‌شود،‌ دارای دو شاخه‌ اصلی‌ زبان‌ فارسی‌ و ادبیات‌ فارسی‌است که‌ در بخش‌ زبان‌ فارسی‌ مسایل‌ مربوط‌ به‌ زبان‌ شناسی‌، دستور زبان‌، اصول‌ نگارش‌ و ویرایش‌ و در بخش‌ ادبیات‌؛ سبک‌شناسی‌، نقد ادبی‌، انواع‌ ادبی‌، تاریخ‌ ادبیات‌، صنایع‌ ادبی‌ شامل‌ بدیع‌، معانی‌ و بیان‌ و عروض‌ همچنین‌ متون‌ نظم‌ و نثر کلاسیک‌ مورد بررسی‌ قرار می‌گیرند.

توانایی‌های‌ لازم

اگر دانشجوی‌ ادبیات‌ از خواندن‌ بیتی از شعر حافظ‌ یا خواندن‌ داستان‌های‌ شاخص‌ و معروف‌ ادبیات‌ جهان‌ لذت‌ نبرد به‌ اشتباه‌ وارد این‌ رشته‌ شده‌ است‌ چون‌ دانشجوی‌ زبان‌ و ادبیات‌ فارسی‌ باید دروس‌ بسیار متنوع‌ و گسترده‌ای‌ را در وادی‌ ادبیات‌ فارسی‌ بخواند و اگر کسی‌ علاقه‌مند نباشد این‌ رشته‌ برایش‌ ملال‌ آور می‌شود. این‌ رشته‌ قلم‌ شیوا و بیان‌ رسا می‌خواهد تا بتوان‌ منظور خود را به‌ خوبی‌ تفهیم‌ کرد. همچنین‌ دانشجوی‌ این‌ رشته‌ لازم‌ است‌ حافظه‌‌ای نسبتا قوی‌ داشته‌ باشد چون‌ بخش‌ عظیمی‌ از مقولات‌ ادبی‌ را باید به‌ خاطر بسپارد تا در مواقع‌ لازم به‌ آن‌ها دسترسی‌ داشته‌ باشد.

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران

بعد از استخدام در آموزش‌ و پرورش‌، مطبوعات‌ بهترین‌ بستر برای‌ فعالیت‌ فارغ‌التحصیلان‌ ادبیات‌ فارسی‌ است‌. همچنین‌ بهترین‌ نیرو برای‌ تنظیم‌ و ارائه‌ برنامه‌های‌ ادبی‌ رادیو و تلویزیون‌ و حوزه‌های‌ فرهنگی‌ وزارتخانه‌های‌ مختلف‌ کشور، فارغ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ است. یک‌ کارشناس ادبیات‌ اگر پویا و فعال‌ باشد می‌تواند نویسنده‌، شاعر یا منتقد شود و در مراکز چاپ‌ و نشر کتاب‌ به‌ عنوان‌ ویراستار و ناظر ادبی‌ در سیر چاپ‌ کتاب‌ حضور داشته‌ باشد. در ضمن‌ تعدادی‌ از فارغ‌التحصیلان‌ نیز با توجه‌ به‌ ذوق‌ و سلیقه‌ خود کارهای‌ ویژه‌ای‌ انجام‌ می‌دهند که‌ از آن‌ جمله‌ می‌توان‌ به‌ شرکت‌ در تالیف‌ فرهنگ‌های‌ مختلف‌ به‌ عنوان‌ پژوهشگر ادبی‌ و فیش‌نویس‌ علمی‌ و انتخابی‌ دایره المعارف‌ها اشاره‌ کرد.

دیگر رشته ها: